De Amerikaanse aandelenmarkt is een van de belangrijkste bronnen van welvaart, maar die rijkdom is sterk geconcentreerd onder de rijkste Amerikanen. Deze analyse onderzoekt wat er zou gebeuren als aandelenbeleggingen gelijkelijk over alle Amerikaanse burgers zouden worden verdeeld, waarbij de extreme verschillen in huidig bezit worden benadrukt.
Het hypothetische: gelijk eigendom
Medio 2025 bedraagt de totale waarde van de Amerikaanse aandelenmarkt ongeveer $62,8 biljoen. Met een bevolking van grofweg 330 miljoen zou een gelijke verdeling elke persoon ongeveer $190.300 aan aandelenvermogen opleveren. Een gezin van vier zou $761.200 bezitten. Voor de context omvat deze berekening iedereen, van pasgeborenen tot gepensioneerden, ongeacht of ze momenteel investeren.
De realiteit: extreme concentratie
De huidige verdeling is drastisch anders. De onderste 50% van de Amerikanen – ongeveer 165 miljoen mensen – bezit gezamenlijk slechts 1% van de rijkdom op de aandelenmarkt, met een gemiddelde van slechts $3.800 per persoon. De top 1%, bestaande uit ongeveer 3,3 miljoen individuen, controleert bijna 50% van het aandelenvermogen op de aandelenmarkt, wat zich vertaalt naar ongeveer $9,5 miljoen per persoon. Dit betekent dat de rijkste Amerikanen ruim 250 keer meer aandelenvermogen bezitten dan degenen in de onderste helft.
De kloof is niet alleen maar groot; het is fundamenteel. Een gelijke verdeling zou een welvaartsverschil van $186.500 voor elke persoon in de onderste 50% wegnemen.
Verdeling van huishoudens: de impact van de middenklasse
Het gemiddelde Amerikaanse huishouden (2,5 personen) zou bij gelijke verdeling ongeveer $ 475.750 ontvangen. Toch bezitten huishoudens uit de midden- en hogere middenklasse (het 50e tot 90e welvaartspercentiel) slechts ongeveer 10% van het totale aandelenvermogen – ongeveer $47.576 per huishouden. Zelfs deze huishoudens zouden bij gelijke herverdeling een aanzienlijke toename van hun welvaart zien.
Focus op werkende volwassenen: een realistischer scenario
Als de berekening zich uitsluitend richt op volwassenen in de werkende leeftijd (18-64, ongeveer 205 miljoen mensen), zou ieder ongeveer $306.300 ontvangen. Inclusief gepensioneerden (65+, ruwweg 56 miljoen mensen) verlaagt dat tot $240.613, wat een substantiële impuls geeft aan de pensioenzekerheid, afgezien van de sociale zekerheid. Deze cijfers zijn echter nog steeds gebaseerd op de veronderstelling dat alle Amerikanen gelijke toegang hebben tot investeringsmogelijkheden, wat niet het geval is.
Belangrijke kanttekeningen: de kleine lettertjes
Het cijfer van 62,8 biljoen dollar omvat bezittingen van buitenlandse investeerders, instellingen en private equity – rijkdommen die niet direct toegankelijk zijn voor Amerikaanse huishoudens. Het totale aandelenvermogen, inclusief particuliere holdings, overschrijdt dit bedrag. Bovendien gaat de berekening uit van universele participatie, waarbij de toetredingsbarrières worden genegeerd voor degenen die geen financiële kennis, kapitaal of toegang tot beleggingsrekeningen hebben.
Het grotere punt: rijkdomconcentratie en ongelijkheid
De extreme ongelijkheid in aandelenbezit is een belangrijke oorzaak van welvaartsongelijkheid. De onderste 50% ontvangt slechts een klein deel van de marktwinsten, terwijl de bovenste 1% het leeuwendeel voor zijn rekening neemt. Deze onevenwichtigheid verklaart waarom de stijgende aandelenmarkten zich niet vertalen in een brede welvaart; de rijkdom vloeit naar boven, waardoor de bestaande ongelijkheid wordt versterkt.
Het huidige systeem concentreert de rijkdom helemaal aan de top, waardoor de overgrote meerderheid weinig tot geen aandelenbezit heeft. Deze analyse onderstreept de noodzaak van beleid dat de concentratie van rijkdom aanpakt en een eerlijker verdeling van financiële activa bevordert.
